23.10.2014 TÜGİAD Bursa Şubesi Toplantısı Konuşmacı Konuğumuz Aslanoba Gıda Genel Müdürü Sn. Hasan Aslanoba

Değerli Üyelerimiz, Değerli Basın Mensupları,

Bugün bir Tugiad akşamında  daha sizlerle beraberiz, çok değerli konuğumuz Aslanoba Genel Müdürü Sayın Hasan Aslanoba. Kendisi Bursa nın yetiştirdiği başarılı bir sanayici ve melek yatırımcı. Sizlerin huzurunda birkez daha kendisine Bursa ya geldiği ve bizlerle birlikte tecrübelerini paylaşacağı için teşekkür ediyorum. 

Konuşmama TUIK in son açıkladığı il bazında verilerden Bursa konusunda bir değerlendirmeyle başlamak istiyorum.

Bursa’nın nüfus artış hızı Binde20 ile Türkiye ortalamasının üzerinde,  buna rağmen işsizlik oranı Türkiye ortalamasının yaklaşık 3 puan altında olup % 6-6.5 aralığında.   Üstelik  2011 yılından bu yana da işsizlik Bursa’da azalan bir seyir göstermiş durumda. İşgücüne katılma oranı olarak bakıldığında da Bursa’nın Türkiye ekonomisinin istihdamına yarattığı katkı net olarak  görülüyor.. TUIK’in  Ekonomik Faaliyete Göre İstihdam Edilenler verisi incelendiğinde hizmet sektörü ve sanayi sektörü ön plana çıkıyor, özellikle  sanayi sektörü verisi Türkiye ortalaması için % 20 ler düzeyinde iken aynı veri Bursa için % 40 lar seviyesine çıkıyor.

Tüketim ve alışveriş konusundaki veriler incelendiğinde,  Hanehalkı Tüketim Harcamalarında  tüm sektörlere ait harcamalar konusunda  Türkiye ortalamalarıyla benzer veriler göze çarpıyor, ancak ulaştırma , haberleşme, lokanta otel  harcamaları Bursa’da bir miktar Türkiye ortalamasının üzerine çıkıyor.

En önemli olarak düşündüğüm verilerden biri de  Bursa’nın Türkiye ekonomisinin yarattığı Gayri Safi Milli Hasıla’ya Katma değeridir.  Türkiye ekonomisine yarattığı katma değer açısından  Bursa İstanbul, Ankara ve İzmir’den sonra dördüncü sırada ve Gayri Safi Yurt İçi Hasılanın % 6.39 u Bursa tarafından yaratılıyor ayrıca  şu an için yaratılan katma değer açısından  Bursa İzmir ile çok yakın değerlerde olup 3. Sıraya yükselmesi dahi söz konusu olabilir.

İhracata baktığımızda Türkiye’nin 2013 yılında  en fazla ihracat yaptığı ülkeler sırasıyla Almanya,Irak, İngiltere Rusya ve İtalya, iken bu sıralama 2014Ağustos itibariyle benzer şekilde ancak Almanya, İngiltere ve İtalya’ya yapılan  ihracatın 2014 de artmasına karşın Irak ve Rusya’ya yapılan ihracat azalmış durumda, yani Avrupa ülkelerine yapılan ihracatta tekrar önemli bir artış göze çarpıyor.

En çok ithalatın yapıldığı ülkeler ise Türkiye ortalaması olarak yine sırasıyla Rusya,Çin,Almanya, İtalya ve ABD hatta Almanya’dan yapılan ithalat 2013 yılına göre bir miktar azalmışken, ABD’den yapılan ithalat artmış durumda.

İl bazında baktığımızda ise  2013 yılında 12267.4 milyon dolar olan Bursa’nın ihracatı 2014 ağustos itibariyle 6298 milyon dolar. Yani ilk 6 ayda geçen yıla göre küresel nedenlerin de etkili olduğu bir artış hızı kesilmesi söz konusu. Bursa’nın 10676 milyon dolar olan ithalatı da 2014 ağustos itibariyle 5738 milyon dolar düzeyinde.

Diğer taraftanBursa’da  konut satışlarındaki artış hızı  Marmara bölgesinde ikinci sırada geliyor. Ocak Ağustos döneminde geçen yıla göre önemli bir artış göze çarpıyor. Motorlu kara taşıt sayısındaki artış hızına baktığımızda da ocak temmuz itibariyle  664 bin araç olarak gerçekleşmiş.

Dikkatimizi çeken bir başka veri de mevcut tarım alanı içinde ekilen tarım alanının oranı incelendiğinde  Bursa Marmara’da önde geliyor.  3103 bin dekar tarım alanının 2854 bin dekarının ekildiği verilerden görülüyor.

İşte değerlendirdiğimiz tüm bu veriler bize Bursa’nın Türkiye ekonomisi için önemini net olarak sergilerken,  bizlerin sorumluluğunu bir kat daha arttırıyor.

Diğer taraftan son günlerde ekonomi gündeminde olan, Türkiye ekonomisinin hedef ve yol haritası olarak biz iş dünyasına da etki eden ve finansal planlamalarımızda, yatırım hedeflerimizde, kurum politikalarımızda  ve risk yönetimimizde de dikkate almak zorunda olduğumuz beklentiler ışığında hazırlanan Orta Vadeli Plan değerlendirildiğinde;

OVP de önemli bir revizyon dikkat çekiyor, özellikle  büyüme beklentisinin  4 den 3.3  oranına çekilmesinin devamında Kişi Başı Milli Gelir deki düşüş ve  İşsizlik oranındaki 9.4 den 9.6 ya  yükselen artış tüketim talebi üzerinde de etki yaratacaktır. Büyümenin aşağı çekilmesi sonrasında azalacak olan ithalat talebi ile cari açığın küçülmesi doğaldır. Maliyetler tarafına bakıldığında özellikle ham petrol fiyatı  2014 yeni  OVP öngörülerinde 103 $ dan 105 $ a revize edildiği için dolayısıyla enflasyon beklentisini de sadece kur değil enerji ve ithal girdi açısından yukarı çekiyor.

OVP de bana göre en olumlu beklenti tasarruflar konusunda,  tasarruflarda artış bekleniyor.  Diğer bir olumlu artış 2015 deki kamu yatırımlarında, özel sektör yatırımlarında arzu edilen artışın gerçekleşmemesi ihtimaline karşın işsizlik oranını kontrol altında tutmak amacıyla , her ne kadar özel sektör yatırımlarındaki artışın büyüme ve istihdama katkısı daha büyük olsa da bir önlem olarak kamu yatırım harcamalarını arttırıyor.

Diğer taraftan Yeni OVP de risk priminin arttığı kabul ediliyor, farkındayız, riski algıladık mesajı veriliyor. Umarım enflasyon ve işsizlik konusunda olumsuz sapma olmaz, kur açısından değerlendirildiğinde hala önemli bir risk algısı mevcuttur, faiz oranı üzerinde de hem enflasyon hedefindeki revizyon,  hem küresel sermayedeki azalışın gelen yabancı sermaye üzerindeki etkisi ve finanse edilmesi gereken cari açık ile tasarruf yetersizliği sebebiyle doğan yabancı sermaye ihtiyacı ettkisini sürdürüyor, bu durum  Faiz oranı riskini hala hissettiriyor ve bu önemli bir tehdit algısıdır. Faiz oranı tehditi ise yatırımlar üzerinde caydırıcı bir etki yapabilir. İş dünyası için belirsizlik ve risk priminin artmış olması risk yönetiminde sürekliliğin önemini bir kez daha gündeme getiriyor.

İçinde bulunduğumuz günlerde küresel siyasette de risk algısının artması belirsizlik sürecini arttırmaktadır, planlama ve yol haritalarımızın söz konusu riskler altında hedeflerimize ulaşabilmesi konusunda biz iş dünyası   olarak dikkatli olmamız ve Türkiye ekonomisine güç katacak sağlam adımlarla yolumuza devam etmemiz gerekiyor, bu bağlamda Orta Vadeli Programı destekliyoruz.